Monoteizm (Tek Tanrıcılık) Nedir?
Monoteizm, bir tanrının varlığına veya Tanrı’nın birliğine inancı olan felsefik düşüncedir. Dolayısıyla, çok tanrılığın, birçok tanrının varlığına olan inancından, ateizmden, tanrının olmadığı inancından ve agnostisizmden, tanrının veya tanrıların varlığının ya da yokluğunun bilinmeyeceğine ya da bilinemeyeceğine olan inancından ayırt edilir. Monoteizm, Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam geleneğini karakterize eder ve inancın unsurları birçok başka dinlerde farkedilir.
Tek tanrılığın ve çok tanrılığın çoğu zaman basit terimlerle düşünülür – örneğin, yalnızca biri ile bir çoğu arasındaki sayısal bir karşıtlık. Bununla birlikte, dinlerin tarihi, bu konuda aşırı basitleştirmeye karşı uyarılması gereken birçok olguyu ve kavramları göstermektedir. Örneğin, tek tanrılığın dinler tarihinde çok tanrılığa nazaran daha sonraki bir gelişme olduğunu kabul etmek için geçerli bir neden yoktur. Bir çok inancının monoteizmin daha yüksek bir din biçimi olduğunu ve bu nedenle daha yüksek bir şeyin daha sonra geldiğini varsayarsak, daha sonra bir gelişme olması gerektiğini savunmasına rağmen, bir inanç sisteminin diğerinden daha eski olduğunu kanıtlayacak hiçbir tarihsel malzeme yoktur. Dahası, tek tanrılığa dayanan birlik değil, Tanrı’nın tekliğidir; bir tanrı, birçok tanrının mantıksal zıddı olarak değil, ilahi kudret ve gücün bir ifadesi olarak onaylanır.
Bununla birlikte, tek tanrılığın ya da çok tanrılığın seçimi de sorunlara yol açmaktadır, çünkü makul bir şekilde ortaya konabilecek bütün sorulara tatmin edici bir cevap veremez. Çok tanrılığın zayıflığı özellikle şeylerin nihai kökeni hakkındaki sorular alanında ortaya çıkarken, tek tanrılığın bir tanrının hükümeti altındaki bir evrendeki kötülüğün kökeniyle ilgili soruyu cevaplamaya çalışırken zorluklarla karşılaştığı görülmektedir. İlahi tezahürlerin formlarının çokluğu ile arkalarında düşünülebilecek ya da öne sürülen birlik arasında her zaman bir antitezi kalır. Biri ve çoğu statik bir çelişki oluşturmaz; daha doğrusu, aralarında bir kutupluluk ve diyalektik bir gerilim var. Dinlerin tarihi, ilahi anlayıştaki birlik ve çokluğu birleştirmek için çeşitli çabalar gösterir. Yahudilik ve Hristiyanlık tek tanrılı dinler olduğu için, ilahi olan tek tanrılı anlayışı Batı kültürü için açık bir aksiyomun değerini kabul etmiştir. Bu tartışmasız varsayım, Batı kültürü için artık monoteizm ve çok tanrılık arasında kabul edilebilir bir seçenek olmadığı, ancak yalnızca monoteizm, ateizm ve agnostizm arasında bir seçenek olduğu anlaşıldığında ortaya çıkıyor.
