Bu grupta da Heraclitus, Empedocles ve beşinci yüzyılda yaşayan Anaxagoras’ı içerir. Bu filozoflar, ilk İyonyalılar gibi, evrenin kökeni ve doğası sorunu ile yakından ilgileniyorlardı. Ancak, öncekilerden farklı olarak, ilkel dünya oluşturma gücünü, dünyanın yapıldığı ilkel maddeden ayırdılar. Ancak Heraclitus’ta ve bir dereceye kadar Empedocles’da bu mekanizma – bu kuvveti maddeden farklı olan doktrin – tereddütle ve mecazi bir dille ifade edilir. Anaxagoras, Intellect olarak adlandırılan bir kuvvetin işlenmesiyle dünyanın ilkel bir maddeden oluştuğunu kesinlikle ve tereddüt etmeyen bir şekilde iddia eden ilk Yunan filozofudur. Bu nedenle Aristoteles tarafından, “Yunanlılar arasında“ ilk ayık adam ”olarak  “ondan önce gelen rastgele konuşmacıların kalabalığından ”ayırt edildiği söylenir. Heraklitus, panmetabolizm ilkesini ortaya koyduğu fiziksel şeyler arasındaki değişimin yaygınlığından çok etkilendi. Empedocles, felsefeye dört elementin doktrinini ya da dört “kök” olarak adlandırdığı, bunlara, yani aşkın merkezcil kuvveti ve merkezkaç kuvveti olarak adlandırdığı ateş, hava, toprak ve su olarak adlandırdığı farklılığı vardır. nefret her şeyi yaptı ve şimdi bile her şeyi yapıyor ve yapıyor. Anaxagoras, söylendiği gibi, nous veya Intellect doktrinini tanıttı. Ancak, bu doktrinin şu anda olduğu gibi doğanın yorumlanmasına en açık şekilde uygulanmasını ihmal ettiği için Socrates ve Plato tarafından suçlanıyor. Dünyayı oluşturan bir Zihin öngören, işaret etmeli, teleoloji ilkesine ilerledi, doğal süreçlere başkanlık eden Zihin her şeyi en iyi şekilde yapıyor. Bu ilk filozofların hiçbiri epistemoloji ve etik sorunlarına dikkat çekmedi. Socrates, insan bilgisinin koşullarına ve insan davranış ilkelerine ilişkin sistematik bir araştırma yapan ilk kişiydi.