Ahad Ha’am (Asher Ginzberg) Kimdir?

Aḥad Haʿam, (İbranice: “İnsanlardan Biri”) asıl adı Asher Ginzberg, (18 Ağustos 1856, Skvira, Kiev yakınlarındaki, Rus İmparatorluğu [şimdi Ukrayna’da] – 2 Ocak 1927, Tel Aviv, Filistin [şimdi İsrail’de]), İbranice kültürü kavramlarının Filistin’deki erken Yahudi yerleşiminin hedefleri üzerinde kesin bir etkisi olan Siyonist liderdir.

Sert bir Ortodoks Yahudi ailesinde Rusya’da yetiştirilen Rabbinik edebiyatta ustalaşmıştı, ancak kısa bir süre sonra ortaçağ Yahudi felsefesinin rasyonalist okulu ve Yahudiliği modernle birleştirmeye çalışan liberal bir Yahudi hareketi olan Haskala’nın yazılarına (Aydınlanma) dikkat çekti.

22 yaşında, Aḥad Haʿam, Hibbat Zion (“Zion Sevgisi”) olarak bilinen Yahudi milliyetçi hareketinin merkezi olan Odessa’ya gitti. Orada hem Yahudi milliyetçiliğinden hem de Rus nihilist D.I’in materyalist felsefelerinden etkilendi. Pisarev ve İngiliz ve Fransız pozitivistler. Hibbat Zion’un merkez komitesine katıldıktan sonra, Siyonizmin ruhsal temelini vurgulayan ilk makalesi “Lo ze ha-derekh” (1889; Bu Yol Değil) adlı makalesini yayımladı.

1897’de Filistin’e yaptığı iki ziyaretin ardından, zamanın en önde gelen Yahudi milliyetçi lideri Theodor Herzl’in politik Siyonizmini eleştiren Ha-Shiloaḥ’yı kurdu. Aḥad Haʿam, bir Yahudi devletinin başlangıçtan ziyade bir Yahudi manevi rönesansının sonucu olacağına inanan Siyonist örgüt dışında kaldı. Bir İbrani dili kültürünün rönesansını istedi ve bu amaçla Filistin’deki bir Yahudi ulusal vatanının yaratılmasını, diasporadaki Yahudi yaşamının merkezi ve modeli olarak (yani, Filistin dışındaki Yahudilerin yerleşimi) teşvik etti.

Aḥad Haʿam, Siyonist lider Chaim Weizmann’ın Weizmann’ın Filistin’deki bir Yahudi vatanını destekleyen bir belge olan 1917’deki İngiliz hükümetinden Balfour Deklarasyonu’nu çıkarmasında öncü bir rol oynadığı sırada samimi bir danışmandı. Asıl olarak hayatının son aşamasından ve onun anılarından gelen diğer mektuplar Aḥad Haʿam: Pirqe zikhronot we-iggerot (1931; “Toplanan Anılar ve Mektuplar”) ‘da yayınlandı. Yazıları dört cildi içermektedir (1895, 1903, 1904 ve 1913).

Yahudiliğin rasyonel ve ahlaki karakterini vurgularken Aḥad Haʿam, Yahudi ulusluğunu yeniden yaratma hedefine tamamen siyasi yollarla ulaşamayacağına, daha ziyade manevi yeniden doğuşa ulaşılabileceğine inanıyordu. Denemelerinin netliği ve kesinliği onu büyük bir İbranice stilisti ve modern İbranice edebiyatında etkili bir güç yaptı.