Rasyonalizm (Akılcılık) Nedir?
Rasyonalizm, Batı felsefesinde, sebebin bilginin kaynağı ve testi olduğu görüşündedir. Rasyonelist, bu realitenin kendisinin doğası gereği mantıklı bir yapıya sahip olduğunu savunuyor. Rasyonalistlere göre, belirli mantıksal ilkeler vardır – özellikle mantık ve matematikte ve hatta etik ve metafizikte – bu onların çelişkileri inkar etmelerini engelleyecek kadar temeldir. Akılcıların akıl ve kanıtlara olan güvenleri, bu nedenle, diğer tanıma yollarına duydukları saygıdan uzak durma eğilimindedir.
Rasyonalizm, ampirizmin rakibi, tüm bilginin geldiği ve duyu tecrübesiyle denenmesi gereken bir doktrindir. Bu doktrine karşı, rasyonalizm, hem kesinlikte hem de genellikte, duyu algısının ulaşamayacağı ötesinde gerçekleri tutabilen bir fakülte duygusu taşır. Bu durumda, rasyonel pahasına doğal bir ışık, rasyonel rasyonalizm, irade dışı, bilinçdışı veya varoluşsal varlık vardır.
Rasyonalizmin, karşıt olduğu teoriye bağlı olarak, farklı alanlarda biraz farklı anlamları vardır. Örneğin, algı psikolojisinde, rasyonalizm, bir bakıma, bebeklerin düşünce ve davranış gelişimini araştıran, İsviçreli araştırmacı Jean Piaget’in (1896-1980) genetik psikolojisine karşı bir anlamdadır. zihin sadece bebeğin dünya ile görüşme deneyiminde gelişir. Benzer şekilde, rasyonalizm, aktif algıya bağlı olarak gerçekleştirilen eylemler yoluyla gerçekleştirilen, insan algı becerilerinin kazanıldığı psikolojideki bir bakış açısı olan işlemciliğe karşıdır. Bu görüşe göre deneysel iddia, algının benzer durumlarda gerçekleştirilen daha önceki eylemler temelinde oluşturulan olasılık kararları ile şartlandırıldığı kanaatine varılmıştır. Bu süpürme iddialarını düzelten rasyonalist, belirli algısal ve kavramsal kapasitelerin doğuştan geldiğini iddia eden bir nativizmi savunur – “görsel uçurum” ile yapılan denemelerle derinlemesine algılanması durumunda önerildiği gibi bebek tehlikeli olarak algılar; ancak bu doğal kapasiteler ortaya çıkmaları için uygun koşullar ortaya çıkıncaya kadar uykuda kalabilir.
