İndeterminizm (Belirlenmezcilik) Nedir?

Belirsizliğin birçoğu determinizmden bir veya daha fazlasında başarısız olması gerekir. Terim en çok nedensel determinizm ile ve fiziksel veya mekanik determinizm ile ilgili sınırlarla bağlantılı olarak kullanılır. Mantıksal filozoflar belirsizliği basitçe determinizmin tersi olarak tanımlarlar. Tek bir olay tespit edilmezse, belirsizlik, “gerçek” olur, ve derler ki; determinizm yanlıştır ve bu kesin bilginin olasılığını zayıflatır. Bazıları, belirsizlikçiliğin dünya devletini daha önceki devletlerden tamamen bağımsız kıldığını söyleyerek, saçmalıktan bahsetmektedir; ancak belirsizlikler konusunda ne kadar endişeli olduklarını göstermektedir.

Belirsizliğin temel fikri nedensellik fikri ile yakından ilgilidir. Bazı filozoflar için belirsizlik, sebepsiz bir olaydır. Ama kesin bir determinizm olmadan yeterli bir nedenselliğe sahip olabiliriz, olayların tam öngörülebilirliğini ifade eden “zor” determinizm ve sadece bir olası geleceği söyleyebiliriz. Buna “yeterli” diyebiliriz.

Kesin olarak yaratılmayan bir olay örneği, madalyonun çevrilmesi gibi tesadüflere dayanan bir olaydır. Eğer sonuç yalnızca muhtemel ise, kesin değil ise, olayın yazı turalarından kaynaklandığı söylenebilir, ancak kafa veya kuyrukların sonucu tahmin edilebilir değildi. Dolayısıyla, önceki olayları sebep olarak tanıyan bu nedensellik tespit edilemez. Belirsizlik fikirleriyle yakından ilişkilidir. Belirsizlik en iyi şekilde kuantum mekaniğindeki Werner Heisenberg ilkesinden bilinmektedir. Bir atom partikülünün tam pozisyonunun ve momentumunun ancak belirli sınırlar içinde bilinebileceğini belirtir. Konum hatasının ve momentumun çarpımı, Planck sabitinin katına eşittir.

Belirsizlik, özgür irade sorunu için önemlidir, çünkü katı determinizm olası tek bir geleceği ima eder. Belirsizcilik, geleceğin öngörülemez olduğu anlamına gelir. Belirsizcilik, alternatif geleceklere izin verir ve soru, mevcut bir alternatifin bu potansiyel alternatiflerden nasıl gerçekleştirildiği sorusudur.